Inox được biết đến như một loại thép không gỉ. Nó thường được chọn lựa vì khả năng chống ăn mòn và gỉ sét. Tuy nhiên, có thực sự tồn tại vấn đề gỉ sét đối với inox? Nguyên nhân inox bị gỉ sét là gì và liệu có những phương pháp khắc phục hiệu quả? Hãy cùng Inox Bình Minh tìm hiểu chi tiết về những thắc mắc này. Để có cái nhìn rõ ràng hơn về tính chất và sự ứng dụng của vật liệu inox trong thế giới hiện đại.
Phụ lục
Inox có những loại gì?
▶ Austenitic Stainless Steel (Loại ăn mòn trong không khí): Loại này chứa crom và niken. Thường được biết đến với mã số 300 series (như 304, 316). Chúng có tính đàn hồi tốt và thích hợp cho nhiều ứng dụng khác nhau. Ví dụ như chế tạo thiết bị y tế, đồ gia dụng, công nghiệp hóa chất, v.v.
▶ Ferritic Stainless Steel (Loại từ tính): Loại này chứa crom nhưng ít niken hơn so với austenitic. Thường được biết đến với mã số 400 series (như 430). Chúng có tính từ tính tốt và thường được sử dụng trong các thiết bị như tủ lạnh, ốp lưng lò vi sóng, v.v.
▶ Martensitic Stainless Steel (Loại cơ khí): Loại này cũng chứa crom nhưng có lượng carbon cao hơn. Nó tạo nên tính chất cơ khí mạnh mẽ hơn. Chúng thường được sử dụng trong dao, bếp, các bộ phận cơ khí,…
▶ Duplex Stainless Steel (Loại kép): Loại này là sự kết hợp của cả austenitic và ferritic stainless steel. Mang lại sự cân đối giữa tính chất cơ khí và khả năng chống ăn mòn. Chúng thường được sử dụng trong các ứng dụng cần độ bền cao và chống ăn mòn. Ví dụ như trong ngành dầu khí, công nghiệp hóa chất, v.v.
▶ Precipitation-Hardening Stainless Steel (Loại cứng hóa kết tủa): Loại này có khả năng cứng hóa sau khi trải qua xử lý nhiệt đặc biệt. Chúng thường được sử dụng trong các ứng dụng yêu cầu cơ tính cao. Như trong ngành hàng không, sản xuất công cụ.
Nguyên nhân khiến Inox bị gỉ sét
Mặc dù inox được thiết kế để chống ăn mòn và không bị gỉ. Nhưng trong một số trường hợp, nó vẫn có thể bị ăn mòn hoặc gỉ. Dưới đây là một số nguyên nhân khiến inox bị gỉ:
Tiếp xúc với các chất ăn mòn
Inox bị gỉ chủ yếu do tiếp xúc với các chất ăn mòn. Như là muối biển, axit sulfuric, axit chlorhydric, các hợp chất hóa học mạnh,…
Các chất này có thể phá vỡ lớp oxi hóa bề mặt của inox và làm cho kim loại dễ bị ăn mòn.
Tiếp xúc với nước chứa các ion muối
Nước biển hoặc nước có chứa nhiều ion muối, đặc biệt là các ion clo, có thể gây ra quá trình ăn mòn gọi là ăn mòn điện hoá. Trong môi trường này, inox có thể bị ăn mòn một cách chậm rãi.
Mặc dù loại inox austenitic (Ví dụ: 304, 316) chứa nhiều niken có khả năng chống ăn mòn tốt. Nhưng trong môi trường nước biển hoặc môi trường có chứa nhiều ion clo, chúng vẫn có thể bị ăn mòn điện hoá.
Khả năng ăn mòn nửa tế bào (crevice corrosion)
Khi inox bị kẹt chặt trong các khe, lỗ, hoặc không gian hẹp. Nó có thể bị gỉ do tạo điều kiện cho sự tập trung các chất gây ăn mòn và không cho phép nồng độ oxy trong không khí tới mặt kim loại.
Điều này gây ra ăn mòn tại những vùng như vậy.
Tác động của nhiệt độ và xử lý nhiệt không đúng cách
Inox bị gỉ cũng có thể do xử lý nhiệt không đúng cách hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao trong môi trường có chất gây ăn mòn.
Các quá trình xử lý nhiệt không thích hợp có thể làm mất tính chất chống ăn mòn của inox.
Các loại inox thấp cấp chứa ít crom và nikẽn hơn. Thường có tính chống ăn mòn kém hơn và có khả năng bị gỉ nhanh hơn trong môi trường có nhiều chất gây ăn mòn.
Tiếp xúc với chất gỉ từ kim loại khác
Tiếp xúc với các kim loại khác có thể tạo ra phản ứng galvanic (điện ly), làm cho inox bị gỉ tại các vùng tiếp xúc.
Khi inox tiếp xúc với các kim loại khác như thép carbon hoặc nhôm. Có thể xảy ra phản ứng galvanic (điện ly) dẫn đến tình trạng inox bị gỉ tại các vùng tiếp xúc.
Những phương pháp khắc phục khi inox bị gỉ
Khi inox bị gỉ, có thể thực hiện một số phương pháp xử lý để loại bỏ gỉ và phục hồi bề mặt kim loại. Tuy nhiên, việc xử lý gỉ tùy thuộc vào mức độ ăn mòn và tính chất cụ thể của tình trạng inox bị gỉ. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến để xử lý inox bị gỉ:
Bàn chải và chà rửa
Sử dụng bàn chải cứng hoặc giấy nhám mịn để cọ rửa nhẹ nhàng trên bề mặt inox bị gỉ. Có thể giúp loại bỏ lớp gỉ và phục hồi vẻ đẹp ban đầu của inox.
Bạn nên sử dụng bàn chải cứng hoặc giấy nhám có độ mịn thích hợp. Để không gây trầy xước hoặc làm hại đến bề mặt inox. Tránh sử dụng bàn chải quá cứng có thể gây trầy xước.
Khi cọ rửa, hãy áp dụng áp lực nhẹ nhàng để loại bỏ lớp gỉ. Khi sử dụng giấy nhám mịn, hãy chạy theo hướng mài bóng của bề mặt inox để đảm bảo không làm hại đến vẻ đẹp bề mặt.
Dung dịch tẩy rửa
Sử dụng dung dịch tẩy rửa chuyên dụng hoặc dung dịch tạo từ axit citric, giấm trắng (vinegar) pha loãng để tẩy rửa bề mặt inox bị gỉ. Sau đó, dùng nước sạch rửa lại và lau khô.
Phun cát hoặc phun bi
Đối với các bề mặt lớn hoặc các phần bị gỉ mạnh. Việc phun cát hoặc phun bi có thể giúp loại bỏ lớp gỉ mà không gây hại đến bề mặt inox.
Chọn loại vật liệu phun cát hoặc bi thích hợp cho việc làm việc trên bề mặt inox. Đảm bảo chọn vật liệu không gây trầy xước hay hại đến inox.
Điều chỉnh áp suất phun cát hoặc bi để đảm bảo không làm hại đến bề mặt inox. Áp suất quá cao có thể làm hại đến kim loại.
Khi sử dụng phương pháp phun cát hoặc bi, đảm bảo sử dụng thiết bị bảo vệ như kính bảo hộ, mặt nạ, găng tay để bảo vệ mắt và da khỏi bụi và tác nhân ăn mòn.
Sử dụng sản phẩm chuyên dụng
Sử dụng các sản phẩm chuyên dụng là một cách hiệu quả để loại bỏ gỉ và phục hồi bề mặt inox. Các sản phẩm này thường được thiết kế đặc biệt để làm việc với inox và chứa các hợp chất hoá học có khả năng tác động lên gỉ mà không gây hại đến bề mặt kim loại.
Khi sử dụng sản phẩm chuyên dụng, đảm bảo làm việc trong môi trường có đủ không khí thông thoáng để tránh hít phải hơi độc hại.
Trước khi áp dụng sản phẩm lên toàn bộ bề mặt inox, hãy thử nghiệm trên một vùng nhỏ ít quan trọng để kiểm tra xem sản phẩm có gây tác động không mong muốn hay không.
Sau khi sử dụng sản phẩm để loại bỏ gỉ, đảm bảo rửa sạch bề mặt inox bằng nước sạch và lau khô hoàn toàn.
Lưu ý rằng việc xử lý inox bị gỉ nên thực hiện cẩn thận để tránh làm hại đến bề mặt kim loại. Trong trường hợp gỉ nặng hoặc khó xử lý, nên tìm sự tư vấn từ các chuyên gia hoặc người có kinh nghiệm trong việc xử lý và bảo dưỡng inox.
